Makale

‘Platon’da Retorik’in Peşinde Bir Phaidros Okuması

Ertuğrul Uzun   Platon’da retoriğin peşinde giderken Gorgias’tan sonraki durağım Phaidros. Gorgias’ta Platon retoriğe karşı ikircikli denilebilecek bir tutum sergilemişti. Kısaca söylemek gerekirse, dönemin retorik anlayışını reddetmiş, hakikate ulaştırmadığını, yağcılıktan ve göz boyamaktan başka bir şey yapmadığını söylemişti. Ancak diyalogun sonlarında, retoriğin hak ve hakikat adına kullanılması gerektiğini söyleyerek, retoriği tümden reddetmediğini de göstermişti. Bu durumda Gorgias’ta Sokrates’in muhataplarına sorduğu soruları yeniden ama bu kez Sokrates’e veya Platon’a sormak gerekir. Retorik nedir? Ne işe yarar? Konusu nedir? Adaletten, haktan, hakikatten farkı nedir? İyiye kullanılabilecek retorik nasıl bir şeydir? Sofistlerin ve ünlü hatiplerin tek suçu, adaleti bilmeden adalet hakkında konuşmaları mıdır? Adaleti bilen birisinin yaptığı konuşmayı bir ‘hitap’, konuşanı hatip veya ‘retor’ olarak nitelemek için göz önünde bulundurulması gereken ölçütler nelerdir?   Tam metin için tıklayınız. (PDF)